พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ที่มา : http://www.board.fortunestars.com/picpost/20091412202913.jpg
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี ( นามเดิมว่า สา) พระเชษฐภคินีพระองค์ใหญ่
- พระเจ้ารามณรงค์ ( บรรดาศักดิ์สมัยกรุงศรีอยุธยาว่าเป็นที่ ขุนรามณรงค์) พระเชษฐา
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ ( นามเดิมว่า แก้ว) พระเชษฐภคินีพระองค์น้อย
- พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ( นามเดิมว่า ทองด้วง)
- สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ( นามเดิมว่า บุญมา) พระอนุชา
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าลา กรมหลวงจักรเจษฎา ( นามเดิมว่า ลา) พระอนุชา ต่างพระชนนี
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุ กรมหลวงนรินทรเทวี ( นามเดิมว่า กุ) พระขนิษฐา ต่างพระชนนี
พระนาม พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
พระนามเต็ม สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร ธรณินทราธิราชรัตนากาศภาศกรวงษ องค์ปรมาธิเบศร ตรีภูวเนตรนาถนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวไศรย สมุทัยคโรมนต์ สกลจักรวาฬาธิเบนทร์ สุริเยนทราธิบดินทร หริหรินทราชาดาธิบดี ศรีสุวิบุลยคุณ อัขณิฐ ฤทธิราเมศวรมหันต บรมธรรมิกราชาธิราช เดโชไชยพรหมเทพาดิเทพนฤบดินทร ภูมินทรปรมาธิเบศรไลกเชฐวิสุทธรัตนมงกุฏ ประเทศคตามหาพุทธางกูรบรมบพิตร พระพุทธเจ้าอยู่หัว คือ สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์
พระนามย่อ -
พระนามเดิม ทองด้วง
พระราชสมภพ ที่นิวาสสถานภายในกำแพงพระนครศรีอยุธยา ตำบลป่าตอง วันพุธ เดือน 4 แรม 5 ค่ำ เวลา 3 ยาม ปีมะโรง อัฐศก จุลศักราช 1098 ตรงกับวันที่ 30 มีนาคม พุทธศักราช ๒๒๗๙ ในรัชกาลของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ เป็นบุตรคนที่ 4 ของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก (พระนามเดิม "ทองดี" ดำรงบรรดาศักดิ์เป็น หลวงพินิจอักษร ตำแหน่งเสมียนตรา ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ) และพระอัครชายา (พระนามเดิม " หยก")
เสวยราชสมบัติ ปราบดาภิเษกขึ้นครองราชย์ เป็นพระเจ้าแผ่นดินแห่งกรุงสยาม เมื่อวันที่ 6 เมษายน พุทธศักราช 2325 (ตรงกับ วันเสาร์ เดือน 5 แรม 9 ค่ำ ปีขาล จัตราศก จุลศักราช 1144) ขณะมีพระชนมายุได้ 45พรรษา
เมื่อครั้งที่ทรงดำรงตำแหน่งหลวงยกบัตรเมืองราชบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก สมรสกับคุณนาค ธิดาของคหบดีใหญ่ตำบลอัมพวา แขวงเมืองสมุทรสงคราม ต่อมาเมื่อขึ้นครองราชย์ แม้จะมิได้ทรงโปรดให้สถาปนายกย่องขึ้นเป็นสมเด็จพระอัครมเหสีอย่างเป็นทางการก็ตาม แต่คนทั้งปวงก็เข้าใจว่าท่านผู้หญิงนาค เอกภรรยาดั้งเดิมนั้นเองที่อยู่ในฐานะสมเด็จพระอัครมเหสี จึงพากันขนานพระนามว่า สมเด็จพระพันวษา หรือสมเด็จพระพรรษา ตามอย่างการขนานพระนามสมเด็จพระอัครมเหสีตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ทรงมีพระราชโอรส และพระราชธิดาที่ประสูติแต่สมเด็จพระพันวษา พระอัครมเหสี 10 พระองค์ คือ
- สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม)
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงฉิมใหญ่ (บางแห่งพระนามเดิมว่า หวาน)
- พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ( สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร - พระนามเดิมว่า ฉิม)
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าแจ่มกระจ่างฟ้า กรมหลวงศรีสุนทรเทพ ( พระนามเดิมว่า แจ่ม)
- สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ( นามเดิมว่า จุ้ย)
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าประไพวดี กรมหลวงเทพยวดี ( พระนามเดิมว่า เอี้ยง)
- เจ้าฟ้า (ไม่ปรากฏพระนาม)
- เจ้าฟ้า (ไม่ปรากฏพระนาม) - เจ้าฟ้า (ไม่ปรากฏพระนาม)
พระราชโอรส-ราชธิดา รวมทั้งสิ้น 42 พระองค์
เสด็จสวรรคต เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 9 แรม 13 ค่ำ ปีมะเส็ง เอกศก จุลศักราช 1171 ตรงกับวันที่ 7 กันยายน พุทธศักราช 2352 พระชนมพรรษา 74 พรรษา เสด็จดำรงสิริราชสมบัติได้ 27 พรรษา
วัดประจำรัชกาล วัดพระเชตุพนวิมลมังคาราม ( วัดโพธิ์)
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ราชวรมหาวิหาร (วัดโพธิ์) กรุงเทพมหานคร
ที่มา : http://www.amulet.in.th/forums/images/1205.jpg
พระราชลัญจกรประจำรัชกาลที่ 1
ที่มา : http://www.oursiam.in.th/content/picture/lanja_korn_1_3.jpg
เหตุการณ์สำคัญ
การสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี
ที่มา : http://thaigoodview.com/files/u31998/pano_07.jpg
- พ.ศ.2325 ขึ้นครองราชย์ สถาปนา กรุงรัตนโกสินทร์
เสาหลักพระนคร
ที่มา : http://www.travel-at-thailand.ob.tc/Images/441.jpg
- ตั้งพิธียกเสาหลักเมืองพระนครใหม่ ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา เมื่อวันอาทิตย์ ที่ 21 เมษายน ตรงกับ เดือน 6 ขึ้น 10 ค่ำ เวลาย่ำรุ่งแล้ว 45 นาที พระราชทานนามพระนครใหม่ว่า "กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุทธยามหาดิลกภพนพรัตน์ราชธานีบุรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถานอมรพิมารอวตารสถิต สักกะทัตติยะวิษณุกรรมประสิทธิ์" ( ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงแปลงสร้อยพระนามพระนครจาก " บวรรัตนโกสินทร์" เป็น "อมรรัตนโกสินทร์")
- องเชียงสือ (ญวน) เชื้อสายราชวงศ์เหวียน กษัตริย์ญวนพ่ายแพ้ต่อกบฏไกเซินที่เข้ายึดไซ่ง่อนได้ ขอเข้าพึ่งพระบรมโพธิสมภาร
- นักองค์เอง (เขมร) ขอเข้าพึ่งพระบรมโพธิสมภาร
- โปรดให้อาลักษณ์คัดนิทานอิหร่านราชธรรม
- พ.ศ.๒๓๒๖ กำหนดระเบียบการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก
ที่มา : http://www.lungthong.com/view_product.php?product=14909&cat_id=27
- ทรงพระราชนิพนธ์บทละครเรื่องอุณรุท
- พ.ศ.๒๓๒๗ โปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร จากหอพระแก้วในพระราชวังเดิม แห่ข้ามมาประดิษฐาน ณ พระอุโบสถในพระราชวังใหม่ ทรงพระราชทานนามพระอารามว่า " วัดพระศรีรัตนศาสดาราม " ใช้เป็นที่ประชุมในพระราชพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา
พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร
ที่มา : http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=yo-sa&month=09-09-2009&group=13&gblog=2
- สงครามเก้าทัพ พระเจ้าปดุง กษัตริย์พม่าทรงกรีธาทัพเข้ามาตีเมืองไทยตั้งแต่เหนือ จดใต้ รวม 9 ทัพ กองทัพไทยตีกองทัพพม่าแตกพ่ายยับเยินไปทุกทัพ
สงครามเก้าทัพ
ที่มา : http://www.m-culture.go.th/ckfinder/userfiles/images/History/19-10-09/img25-1.jpg
- พ.ศ.2328 โปรดให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกสมบูรณ์แบบ อย่างโบราณราชประเพณี ณ พระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท โปรดให้สร้างขึ้นด้วยไม้ทั้งองค์ หลังคาคาดด้วยดีบุก โดยถ่ายแบบจากพระที่นั่งสรรเพชญปราสาทในพระนครศรีอยุธยา
พระที่นั่งสรรเพชญปราสาท (เมืองโบราณ บางปู สมุทรปราการ)
ที่มา : http://www.2how.com/board/picture/1005/13brt457.jpeg
พระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท
ที่มา : http://3.bp.blogspot.com/_s0nEIBphm78/ScPnJccMJrI/AAAAAAAAA9Q/v7zxxjktpds/s400/
- พ.ศ.๒๓๒๙ สงครามรบพม่าที่ท่าดินแดง
- ทรงพระราชนิพนธ์ นิราศรบพม่าท่าดินแดง
ที่มา : http://www.digitalrarebook.com/images/catalog_images/1310201331.jpg
- กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ทรงนำทัพไปรับทัพพม่าที่เข้ามาทางใต้ แต่เมื่อกองทัพไปถึงพม่าพากันถอยหนีไปแล้ว เวลานั้นพอดีกับเจ้าเมืองตานีคิดแข็งเมือง จึงทรงยกทัพไปตีเมืองตานีได้เช่นเดิม และนำปืนใหญ่ประจำเมืองขึ้นมาน้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระเชษฐาธิราช
- โปรตุเกสขอเข้ามาเจริญพระราชไมตรี
- อังกฤษเช่าเกาะปีนัง จากพระยาไทรบุรี
- พ.ศ.2330 องเชียงสือเขียนหนังสือขอถวายบังคมลา ลอบหนีไปกู้บ้านเมืองได้สำเร็จ ตั้งตัวเองเป็นพระเจ้าเวียตนามญาลอง
- เสด็จพระราชดำเนินไปทรงบัญชาการทัพ ตีค่ายปีกกาของพม่า ที่จะเป็นทางเดินทัพไปยังเมืองทวาย และตีค่ายปีกกาแตกภายในวันเดียว
- พ.ศ.๒๓๓๑ โปรดเกล้าฯ ให้อาราธนาพระสงฆ์ชั้นพระราชาคณะและราชบัณฑิตทั้งหลาย ประชุมทำสังคายนาพระไตรปิฎกขึ้นที่วัดนิพพานาราม ใช้เวลา 5 เดือน แล้วเสร็จในปี พ.ศ.2332 แล้วโปรดให้จารึกลงลานไว้เป็นพระไตรปิฎกฉบับหลวง ปิดทองทึบทั้งใบปกหน้าและหลังกรอบ เรียกว่า พระไตรปิฎกฉบับทอง ให้เก็บรักษาไว้ที่หอพระมนเทียรธรรม ในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ต่อมาเกิดเพลิงไหม้หอพระมนเทียรธรรม แต่มิทันไหม้พระไตรปิฎกเพราะอัญเชิญออกมาทัน จึงโปรดให้สร้างพระมณฑปขึ้นเป็นที่เก็บพระไตรปิฎกแทน ส่วนหอพระมนเทียรธรรมนั้น โปรดให้สร้างขึ้นใหม่ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของพระมณฑป
- พ.ศ.2332 เกิดอสนีบาตตกต้องที่หน้ามุขเด็จ เพลิงลุกลามไหม้พระที่นั่งอมรินทราภิเษกมหาปราสาท เสียหายเกือบทั้งองค์ จึงโปรดให้รื้อลง แล้วสร้างพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทขึ้นแทน
- พ.ศ.2333 องเชียงสือกู้บ้านเมืองสำเร็จ จัดต้นไม้เงิน ต้นไม้ทองมาถวาย
- พ.ศ.2337 ทรงอภิเษกให้นักองค์เอง เป็น สมเด็จพระนารายณ์รามาธิบดี ไปครองกรุงกัมพูชา
- พ.ศ.2338 ชำระพระราชพงศาวดาร
- โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระมหาพิชัยราชรถ สำหรับอัญเชิญพระอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก ซึ่งต่อมาใช้เป็นพระราชรถอัญเชิญพระบรมศพพระมหากษัตริย์ไปยังทุ่งพระเมรุ
สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
ที่มา : http://www.uthaithani.go.th/mahachanok.html
- มีช้างเผือกเชือกแรกมาสู่พระบารมี ได้รับพระราชทานนามว่า พระอินทรไอยราคชาชาติฉัททันต์ พิศผิวพรรณเผือกราตรี ศรียอดตองตากแห้ง วิศณุแกล้งรังรักษ์ มงคลลักษณเลิศฟ้า
- พ.ศ.2339 งานสมโภชพระบรมอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
- พ.ศ.2340 ทรงพระราชนิพนธ์บทละคร เรื่อง รามเกียรติ์
- พ.ศ.2342 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเวชยันตราชรถ
เวชยันตราชรถ
ที่มา : http://thaihandiwork.com/images/royalfamily129.jpg
- พ.ศ.2344 ฉลองวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม และวัดสระเกศ
- ฟื้นฟูการเล่นสักวา
- พ.ศ.2345 ราชาภิเษกพระเจ้าเวียตนามญาลอง (องเชียงสือ)
- พ.ศ.๒๓๔๗ โปรดเกล้าฯ ให้นักปราชญ์ราชบัณฑิต ประชุมชำระพระราชกำหนดบทอัยการบรรดามีอยู่ในหอหลวง ที่ตกทอดมาแต่ครั้ง กรุงศรีอยุธยา จัดประมวลหมวดหมู่ให้ถูกต้องยุติธรรม พร้อมกับเขียนเป็นลายลักษณ์อักษรรวม 3 ฉบับ ให้เก็บรักษาไว้ที่ห้องเครื่องฉบับหนึ่ง ที่หอหลวงฉบับหนึ่ง และที่ศาลหลวงสำหรับลูกขุนฉบับหนึ่ง โดยประทับตราพระราชสีห์ ตราพระคชสีห์ ตราบัวแก้ว เป็นสำคัญทุกฉบับ กฎหมายฉบับนี้จึงเรียกว่า "กฎหมายตราสามดวง"
